Варыянт 2
1. З прапанаванага ліку рэчываў выберыце кіслоты: NaOH, SO2
, HCl, Cu(OH)2
, H3
PO4
, N2
O5
, HNO3
, NaNO3
.
2. Назавіце рэчывы, формулы якіх: а)К2
СО3
; б) Fe(OH)2
; в) K2
O; г) H3
PO4.
3. Закончыце ўраўненні хімічных рэакцый:
а)Zn + НС1→; б) H2
SO4
+ NaOH→; в) MgO+ CO2
→. Укажыце тып кожнай хімічнай рэакцыі.
4. З якімі з наступных рэчываў будзе рэагаваць гідраксід натрыю: HCl, Cu(OH)2
, CaO, SO2
, FeCl3
? Назавіце прадукты рэакцый.
5. Пры дапамозе якіх хімічных рэакцый можна ажыццявіць наступныя ператварэнні:
CuSO4
→ Cu(OH)2
→ CuO→ Cu?
Самастойная работа 9 «Будова атамаў і сістэматызацыя элементаў»
Варыянт 1
1. Выпішыце знакі хімічных элементаў, якія адносяцца да шчолачных металаў: Na, F, He, Ca, Mg, Li, Be, Cl, Sr, Rb, I.
2. Закончыце фразу: «Атам — гэта...».
3. Складзіце электронную схему будовы атама вугляроду.
Або: складзіце формулы вышэйшых аксідаў элементаў, атамныя нумары якіх у перыядычнай сістэме 6 і 13.
4. Назавіце элемент які мае наступную электронную схему будовы атама: 2, 8, 2.. Якімі ўласцівасцямі ён валодае: металу або неметалу? Параўнайце яго актыўнасць з суседзямі па перыяду.
5. Кальцый масай 16 г растварылі ў вадзе, да раствору дадалі лішак салянай кіслаты. Вызначце масу солі, якая ўтварылася.
Варыянт 2
1. Выпішыце знакі хімічных элементаў, якія адносяцца да галагенаў: Na, F, He, Ca, Mg, Li, Be, Cl, Sr, Rb, I.
2. Закончыце фразу: «Уласцівасці хімічных элементаў, а таксама ўтвораных імі простых і складаных рэчываў знаходзяцца...».
3. Складзіце электронную схему будовы атама азоту. Або: складзіце формулы лятучых вадародных злучэнняў элементаў, парадкавыя нумары якіх у перыядычнай сістэме 15 і 17.
4. Назавіце элемент які мае наступную электронную схему будовы атама: 2, 8, 6. Якімі ўласцівасцямі ён валодае: металу або неметалу? Параўнайце яго актыўнасць з суседзямі па перыяду.
5. Магній масай 4,6 г растварылі ў салянай кіслаце. Да ўтворанай солі раствор гідраксіду калію да поўнага выпадзення асадку. Вызначце масу асадку, які ўтварыўся.
Самастойная работа 1 «Растворы»
Варыянт 1
1. Выпішыце паняцці, якія вывучаюцца ў тэме «Растворы»:
а) суспензія; б) алатропія; в) канцэнтрацыя; г) перыядычнасць; д) пена.
2. Дапоўніце фразу: «Раствор — гэта...».
3. Вылічыце масавую долю нітрату натрый ў растворы масай 320 г, які змяшчае 160 г растворанага рэчыва.
4. Да раствору гідраксіду калій масай 220 г з яго масавай доляй 20 % хадалі 30 г вады. Вызначце масавую долю шчолачы ў атрыманым растворы.
5. Якую масу вады трэба дадаць да 250 г раствору сернай кіслаты з масазай доляй 50 %, каб атрымаць раствор з масавай доляй сернай кіслаты 25 %, неабходны для акумулятара?
Варыянт 2
1. Выпішыце паняцці, якія вывучаюцца ў тэме «Растворы»:
а) сумесь; б) эмульсія; в) металічнасць; г) растваральнасць; д) сублімацыя.
2. Дапоўніце фразу: «Масавая доля растваральнага рэчыва - гэта...».
3. Вылічыце масавую долю карбанату натрый ў растворы масай 250 г, які змяшчае 25 г растворанага рэчыва.
4. Да раствору натрый-хларыду масай 120 г з масавай доляй рэчыва 10 % дадалі 8 г солі. Вызначце масавую долю солі ў атрыманым растворы.
5. Якую масу вады трэба дадаць да 2
00 г раствору воцатнай кіслаты з масавай доляй 40 %, каб атрымаць неабходны раствор «сталовага воцату» з масазай доляй 9 %?
Самастойная работа 2 «Растворы»
Варыянт 1
1. Сярод прапанаваных іонаў выберыце катыёны: Na+
, Сl-
, SO4
2+
, Ba2+
, PO4
3-
,NH4
+
, HCO3
-
.
2. Закончыце фразу: «Электралітычная дысацыяцыя - гэта...»,
або: «Асновы - гэта...».
3. Напішыце формулы рэчываў, у растворах якіх змяшчаюцца іоны: а) Fe3
+
і Сl-
; б) Na+
і SO4
2+
; в) Al3+
і SO4
2-
; г) Ca2+
і NO3
-
.
4. Напішыце малекулярныя, поўныя і скарочаныя іонныя ўраўненні магчымых рэакцый паміж папарна зліваемымі растворамі: Na2
CO3
, KCl, HCl, Ca(OH)2
.
5. Да 80 г раствору з масавай доляй хларыду жалеза(ІІ), роўнай 10 %, прыбавілі раствор гідраксіду натрый з масавай доляй, роўнай 5 %, да ўтварэння асадку. Вылічыце масу дабаўленага раствору шчолачы.
Варыянт 2
1. Сярод прапанаваных іонаў выберыце аніёны: K+
, HSO4
-
, Ca2+
, Br-
, OH-
, H+
, CuOH+
.
2. Закончыце фразу: Электраліты — гэта...»,
або: «Кіслоты — гэта...».
3. Напішыце формулы рэчываў, у растворах якіх змяшчаюцца іоны: а) Zn2+
і NO3
-
; б) Al3+
і Сl-
; в) Ca2+
і PO4
3-
; г) K+ і CO3
2-
.
4. Напішыце малекулярныя, поўныя і скарочаныя іонныя ўраўненні магчы мых рэакцый паміж папарна зліваемымі растворамі: H2
SO4
; Na2
SO4
; KOH; BaCl2
.
5. Вызначце масу раствору з масавай доляй HCl 15 %, неабходную для поўнай нейтралізацыі 100 г раствору калій-гідраксіду з масавай доляй шчолачы 10 %.
Самастойная работа 3 «Металы»
Варыянт 1
1. Выпішыце з наступнага пераліку металы A групп: Fe, К, Ba, Au, Pb, Cа, Zn, Al.
2. Дапоўніце фразу: «Якасным рэактывам на іоны Ba2+
з'яўляюцца...». 3. Закончыце ўраўненні магчымых рэакцый:
Сu + O2
→; K+ H2
O→; CO + Fe2
O3
→;
Аg + НС1→; А1 + С12
→; Mg+ FeSO4
→. Zn+Н2
SO4
→;
4. Вылічыце масу алюмінію, неабходную для атрымання хрому масай 1 т з аксіду хрому(ІІІ) алюматэрмічным спосабам.
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступныя ператварэнні: кальцый → гідраксід кальцый → карбанат кальцый →вуглякіслы газ → → карбанат барыю. У акісляльна-аднаўленчай рэакцыі пакажыце працэсы акіслення і аднаўлення; для адной рэакцыі абмену складзіце ўраўненні ў поўным і скарочаным іонным выглядзе.
Варыянт 2
1. Выпішыце з наступнага пераліку металы B групп: Hg, Na, Ag, Mn, Al, Li, Cr, Mg.
2. Дапоўніце фразу: «Якасным рэактывам на іоны Ca2
+ з'яўляюцца...».
3. Закончыце ўраўненні магчымых рэакцый:
Mg + H2
SO4
→; Al+ O2
→; Cu + FeSO4
→;
K + Cl2
→; C+ Cr2
O3
→; Ag+ H2
O→.
Ba + H2
O → ;
4. Вызначце масу аксіду медзі (ІІ), якую неабходна ўзяць, каб у выніку аднаўлення вугляродам атрымаць медзь масай 100 г.
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступ- ператварэнні: цынк → аксід цынку → нітрат цынку → сульфат цынку.
l . :.чльна-аднаўленчай рэакцыі пакажыце працэсы акіслення і аднаўлення; в шдной рэакцыі абмену складзіце ўраўненні ў поўным і скарочаным іонным
.........BBa
Самастойная работа 4 «Неметалы»
Варыянт 1
1 Выпішыце формулы рэчываў, у састаў якіх уваходзяць неметалы IVA групы: K2
SO4
, SiO2
, BaCO3
, H2
SO4
, NaNO3
, PbO2
, Al(OH)3
.
2. Якія простыя рэчывы ўтварае хімічны элемент вуглярод? Пералічыце іх фізічныя ўласцівасці.
3. З якімі з прапанаваных рэчываў уступіць у хімічную рэакцыю аміяк: HCl, Ba(OH)2
, H2
O, O2
, С, Са3
(РО4
)2
? Запішыце ўраўненні хімічных рэакцый.
4. Вызначце масу карбанату кальцыю, які ўтвараецца пры прапусканні вуглякіслага газу праз вапнавую ваду масай 230 г з масавай доляй рэчыва 10 %.
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступныя ператварэнні:
SiO2
→ Si→ SiH4
→ SiO2
→ H2
SiO3
.
Варыянт 2
1. Выпішыце формулы рэчываў, у састаў якіх уваходзяць неметалы VA групы: KCl, P2
O5
, NaNO3
, H2
SiO3
, Ba(OH)2
, CH3
COOH, As2
O5
.
2. Якія простыя рэчывы ўтварае хімічны элемент фосфар? Пералічыце іх фізічныя ўласцівасці.
3. З якімі з п
, H2
O, O2
, С, Са3
(РО4
)2
? Запішыце ўраўненні хімічных рэакцый.
4. Вызначце масу раствору азотнай кіслаты з масавай доляй 6 %, неабходную для растварэння 160 г аксіду медзі (ІІ).
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступныя ператварэнні:
P → PH3
→ P2
O5
→ Na3
PO4
→ H3
PO4
→ Са3
(РО4
)2
.
Самастойная работа 5 «Вуглярод і крэмній»
Варыянт 1
1. Выберыце формулы злучэнняў, у састаў якіх уваходзяць элементы, якія знаходзяцца ў адным перыядзе з вугляродам: H2
S, Mg3
(PO4
)2
, NH3
, AlBr3
, CaH2
, НВг, Li2
O, BF3
.
2. Назавіце будаўнічыя матэрыялы на аснове злучэнняў крэмнія.
3. Напішыце ўраўненні хімічных рэакцый, якія характарызуюць уласцівасці аксіду вугляроду (IV).
4. Вызначце масу крэмніевай кіслаты, якая атрымаецца пры апрацоўцы сілікату натрыю растворам сернай кіслаты масай 280 г з масавай доляй кіслаты 15 %.
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступныя ператварэнні:
вуглякіслы газ → карбанат кальцый → вуглякіслы газ → вуглярод → аксід вуглярод(II) → → жалеза. Для адной акісляльна-аднаўленчай рэакцыі пакажыце працэсы акіслення і аднаўлення.
Варыянт 2
1. Выберыце формулы злучэнняў, у састаў якіх уваходзяць элементы, якія знаходзяцца ў адным перыядзе з крэмніем: H2
S, Mg3
(PO4
)2
, NH3
, AlBr3
, CaH2
, HBr, Li2
O, BF3
.
2. Назавіце будаўнічыя матэрыялы на аснове злучэнняў вугляроду.
3. Напішыце ўраўненні хімічных рэакцый, якія характарызуюць уласцівасці аксіду крэмнію(ІV).
4. Разлічыце, якую масу вапняку з масавай доляй карбанату кальцыю 80 % неабходна ўзяць для атрымання вуглякіслага газу хімічнай колькасць 80 моль.
5. Напішыце ўраўненні рэакцый, з дапамогай якіх можна ажыццявіць наступныя ператварэнні:
крэмній → аксід крэмнію(ІV) → сілікат натрыю → крэмніевая кіслата → аксід крэмнію (ІV) → крэмній Для адной акісляльна-аднауленчай рэакцыі пакажыце працэсы акіслення аднаўлення.
Самастойная работа 6 «Азот і фосфар»
Вырыянт 1
1. Якія з прыведзеных электронных схем адпавядаюць атаму азоту: а) 2е8е1е; б) 2е; в) 2е5е; г) 2е6е; д) 2е8е6е; е) 2е8е5е?
2. Ахарактарызуйце значэнне фосфару ў прыродзе, жыцці чалавека і жывых арганізмаў.
3. Напішыце ўраўненні рэакцый, якія характарызуюць уласцівасці аміяку.
4. Фосфар масай 77,5 г спалілі ў кіслародзе. Утвораны аксід прапусцілі праз раствор гідраксіду кальцыю. Вылічыце масу ўтворанага асадку.
5. Напішыце ўраўненні хімічных реакцый адпаведна схеме ператварэнняў: N2
→НNO3
→ NO2
.
B ы р ы я н т 2
1. Якія з прыведзеных электронных схем адпавядаюць атаму фосфару: а) 2е8е1е; б) 2е; в) 2е5е; г) 2е6е; д) 2е8е6е; е) 2е8е5е?
2. Ахарактарызуйце значэнне азоту ў прыродзе, жыцці чалавека і жывых арганізмаў.
3. Напішыце ўраўненні рэакцый, якія характарызуюць уласцівасці азотнай кіслаты.
4. Фасфін (PH3
) масай 68 г акіслілі ў кіслародзе. У выніку рэакцыі ўтварыўся аксід фосфару(V), які выкарысталі для атрымання фосфарнай кіслаты. Вызначце масу кіслаты, якая ўтварылася ў выніку хімічнай рэакцыі.
5. Напішыце ўраўненні хімічных реакцый адпаведна схеме ператварэнняў: NH3
→ HNO3
→NH4
NO3
.
Самастойная работа 7 «Вуглевадароды»
Варыянт 1
Выпішыце формулы вуглевадародаў з пераліку рэчываў: C2
H4
, C2
H6
O, C6
H6
, C12
H22
O11
, CH3
Cl, CH3
COOH, CH4
. 2. Дапоўніце фразу: «Ізамеры — гэта...». 3. Дапішыце ўраўненні практычна ажыццявімых рэакцый: а) С2
Н6
+Н2
→; в) С2
Н6
+ С12
→;
б) CH4→; г) CH2
=CH2
+ Вг2
→.
4. Складзіце малекулярную і структурныя формулы алкану, які ўтрымлівае чатыры вугляродныя атамы. Назавіце рэчывы.
5. Пры полімерызацыі прапену ўтварыўся палімер з адноснай малекулярнай масай 32 000. Вылічыце колькасць малекул манамеру, які ўдзельнічаў ва ўтварэнні палімеру.
Варыянт 2
1. Выпішыце арганічныя злучэнні з пераліку рэчываў: пясок, цукар, вада, спірт, воцатная кіслата, вугальная кіслата, тлушчы.
2. Дапоўніце фразу: «Гамолагі — гэта...».
3. Дапішыце ўраўненні практычна ажыццявімых рэакцый: а) С2
Н6
+ Вг2
→; в) C2
H6
+ Н2
0→;
б) СН4 + О2
→; г) CH2
=CH2
+ H2
→.
4. Складзіце малекулярную і структурныя формулы алкену, які ўтрымлівае чагыры вугляродныя атамы. Назавіце рэчывы.
5. Пры ўзаемадзеянні прапена з хлорнай вадой утварылася рэчыва хімічнай колькасцю 10 моль. Вызначце масу прапену, які ўступіў у дадзеную хімічную рэакцыю.
Самастойная работа 8 «Кісларод- і азотзмяшчальныя арганічныя злучэнні»
Варыянт 1
1. Якія з рэчываў адносяцца да класу амінаў: а) CH3
NH2
; б) C3
H7
OH; в) C6
H5
NH2
; г) CH3
COOH; д) (CH3
)2
NH?
2. Ахарактарызуйце будову і ўласцівасці крухмалу.
3. Якія з рэчываў: C2
H4
, CH3
COOH, C6
H5
NH2
будуць рэагаваць з: а) магніем; б) гідраксідам натрыю; в) салянай кіслатой; г) вугляродам? Напішыце ўраўненні ічных рэакцый.
4. У працэсе спіртавога браджэння глюкозы ўтварылася 92 г спірту. Вызначце масу этылату натрыю, якую можна атрымаць пры ўзаемадзеянні дадзенай масы спірта з натрыем.
5. Якія з наступных рэчываў могуць рэагаваць паміж сабой: этанол, гідраксід натрыю, анілін, саляная кіслата, воцатная кіслата? Напішыце ўраўненні адпаведных рэакцый. Назавіце прадукты.
Варыянт 2
1. Якія з прапанаваных рэчываў адносяцца да аднаатамных спіртоў: а) CH3
-OH; б) C6
H6
; в) CH2
(OH)-CH2
(OH); г) CH3
COOH; д) (CH3
)2
NH?
2. Ахарактарызуйце будову і ўласцівасці цэлюлозы.
3. Якія з рэчываў: CH3
-CH3
, C2
H5
OH, CH3
NH2
будуць рэагаваць з: а) натрыем; б) салянай кіслатой; в) гідраксідам натрыю; г) вадой? Напішыце ўраўненні хімічных рэакцый.
4. Якую масу аніліну можна апрацаваць раствор салянай кіслаты масай 150 г з масавай доляй HCl 15 %?
5. Якія з наступных рэчываў могуць рэагаваць паміж сабой: метыламін, бромавадародная кіслата, воцатная кіслата, метанол, гідраксід калію? Напішыце ўраўненні адпаведных рэакцый. Назавіце прадукты.
Практычная работа «Рашэнне разліковых задач»
Варыянт 1
1. Устанавіце адпаведнасць:
1) хімічная колькасць рэчыва; а) 44 г/моль;
2) масавая доля растворанага рэчыва; б) п
;
3) маса рэчыва; в) NH3
;
4) лік Авагадра; г) ω;
5) формула аміяку; д) т
;
6) малярная маса вуглякіслага газу; е) 6,02 • 1023
.
2. Для прыгатавання сіропу ўзялі 1000 г вады і 250 г цукрозы. Вызначце масавую долю цукрозы ў атрыманым растворы.
3. Пры апрацоўцы алюмінію растворам сернай кіслаты массай 320 г з масавай доляй кіслаты 10 % утварылася соль. Вызначце яе масу.
4. Да сумесі аксіду кальцыю і гідраксіду кальцыю масай 10,8 г дадалі ваду, маса сумесі павялічылася на 1,8 г. Вызначце масавую долю аксіду кальцыю ў сумесі.
Варыянт 2
1. Устанавіце адпаведнасць:
1) масавая доля элемента ў злучэнні; а) H2
CO3
;
2) формула вугальнай кіслаты; б) V;
3) хімічная колькасць рэчыва; в) ρ;
4) аб'ем рэчыва; г) ω;
5) шчыльнасць; д) 17 г/моль;
6) малярная маса аміяку; е) п
.
2. Для атрымання расолу ўзялі 200 г вады і 10 г спажыўнай солі. Вызначыце масавую долю солі ў атрыманым растворы.
3. Пры ўзаемадзеянні хларыду жалеза(ІІІ) з растворам гідраксіду калія масай 280 г з масавай долей шчолачы 15 % утварыўся асадак. Вызначце масу асадку.
4. Сплаў цынку і медзі масай 8 г апрацавалі салянай кіслатой, пры гэтым выдзяліўся вадарод масай 0,08 г. Вызначце масавую долю металаў ў сплаве.